De artsen volgden het begin van de automobiel op de voer. Welsiwaar niet altijd op een objectieve manier want ze maakten deel uit van de rijkere klasse die zich dergelijke duurdere voertuigen konden aankopen. Een eerste reactie was om na te gaan wat het menselijk lichaam onderging bij hogere snelheden. De dodelijke grens bevond zich in 1895 in de nabijheid van 60 km/u, een grens die door gekken overschreden werd.

Dr Nass, een wijze Duitser, bestudeerde de racties van een echte "sportman" die aan snelheden reed van 60 kms/u en zelfs meer. Hier volgt de beschrijving van het fenomeen:

"Op koortsachtige wedstrijdmomenten, wordt de geest omringd door een soort mist, net zoals men zich in een aangename staat van dronkenschap bevindt en waar men de grens steeds verder en verder gaat verleggen zonder de gevolgen in te schatten. De sensatie bestaat erin om een ongehoorde snelheid te bereiken, wat als het ware van nature uit een ziekelijke situatie is. Het is een soort dronkenschap die het zenuwstelsel zowel stimuleert als tot rust doet komen. De renner met de wind in het aangezicht, is als het ware aan het dromen; een gevoel van dominantie komt meer en meer op de eerste plaats te staan; hij voelt zich meer en meer als een alleenheerser en houdt minder rekening met de bescheiden voetganger".

Dr Nass kent dit deliriummoment toe aan de onregelmatigheid van de bloedsomloop in de hersenen en aan de kronkeling van de lymfen in het labyrint van het inwendige oor. Het produceert, door de hogere snelheid, des variaties in dit orgaan dat we kennen op het gebied van evenwichtstoornissen. De bloedsomloop wordt hierdoor ernstig verstoord, waardoor de geest ernstig verstoord wordt, en waardoor de bestuurder niet bij 100% bewustzijn is van zijn  daden. Deze stoornis wordt verhoogd door de luchtweerstand, door het stof, door de warmte die de lederen kledij teweeg brengt.  Meer nog, bij het dragen van een beschermbril, wordt het oog onderworpen aan een nerveuse druk, waardoor de situatie nog slechter wordt. Voeg hieraan toe de waakzaamheid van de wielen en de stuurinrichting samen met het behandelen van de bestuursorganen. Dit alles verwekt een soort nevel in de hersenen. Deze soort van dronkenschap is aangenaam en wordt vergeleken met de inname van een lichte dosis alcohol. Door deze dosis te verhogen, verdwijnt langzamerhand het verantwoordelijkheidsgevoel; maar vooral worden de levende wezens en voorwerpen die geen speciale aandacht vergen meer en meer onverschillig voor de bestuurder, net omwille van de verhoogde snelheid. De juistheid van de studie van Dr Nass verwondert ons nog meer als gezegd wordt dat deze snelheiddelirium zich niet alleen toespitst op de automobilist, maar ook bij de fietser die zich in een afdaling bevindt, bij de bestuurder van een locomotief die de verloren tijd wil inhalen door zijn machine volle kracht bij te zetten».

Uittreksel van het magazine "Les sports modernes". Tekening door Weiluc, Frans illustrator, met echte naam Lucien Henri Weil (1873-1947) die niet verbonden was aan de comentaren.

Jacques Bougnet

Vertaling in samenwerking met de BFOV